Giờ vàng để bảo vệ... sức khỏe nam giới!

Xoắn tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu cần xử lý khẩn trương, với thời gian từ khi xuất hiện triệu chứng đau đến khi phẫu thuật không quá 6 giờ. Bệnh nhân Phạm Thanh Nh., 17 tuổi, nhập viện vì sưng đau bìu trái và sốt, được chẩn đoán viêm tinh hoàn và điều trị nhưng không cải thiện. Khám lâm sàng cho thấy tinh hoàn trái sưng to, đau và siêu âm không thấy máu tưới nuôi. Bác sĩ chẩn đoán xoắn tinh hoàn, tiến hành phẫu thuật, tháo xoắn và điều trị bằng nước muối sinh lý. Sau 15 phút, tinh hoàn hồng trở lại và bệnh nhân xuất viện sau 5 ngày. Theo Ths.BS.Trương Hoàng Minh, xoắn tinh hoàn gây tắc nghẽn mạch máu nuôi tinh hoàn, dẫn đến hoại tử.

Hiện nay, nguyên nhân chính xác của xoắn tinh hoàn chưa được xác định, nhưng có một số yếu tố thuận lợi như thay đổi nội tiết trong tuổi dậy thì và co cơ bìu đột ngột. Bệnh thường xảy ra ở những bệnh nhân có dị dạng giải phẫu như màng tinh hoàn rộng, tinh hoàn dễ di động, hoặc thừng tinh dài. Để phòng tránh, cần kiểm tra bìu thường xuyên và đến bệnh viện khi thấy bìu có dấu hiệu bất thường. Triệu chứng điển hình là đau đột ngột ở vùng bìu, thường xuất hiện vào ban đêm, đau một bên và có thể lan lên bẹn và hông lưng. Trẻ có thể buồn nôn, nôn và tiểu khó, thường nằm yên do đau tăng khi vận động. Dưới da bìu có thể xuất hiện một khối tinh hoàn nổi lên, đau không giảm khi nghỉ ngơi.

Triệu chứng xoắn tinh hoàn thường gặp ở trẻ lớn và thanh thiếu niên, bao gồm bìu to, da bìu đỏ hoặc bầm tím, và phù lan sang bên đối diện. Ths.BS.Trương Hoàng Minh cho biết chẩn đoán xoắn tinh hoàn khó khăn do triệu chứng có thể giống với viêm tinh hoàn, viêm mào tinh và chấn thương tinh hoàn. Cần nghĩ đến xoắn tinh hoàn khi có triệu chứng đau bìu cho đến khi loại trừ được các bệnh lý khác. Thời gian vàng điều trị là 6 giờ đầu tiên; nếu không được điều trị kịp thời, khả năng cứu tinh hoàn giảm dần, chỉ còn 50% trong khoảng 6-12 giờ và 20% trong 12-24 giờ. Sau 24 giờ, tinh hoàn không còn cứu được. Nhiều trẻ phải cắt bỏ tinh hoàn đã hoại tử, dẫn đến giảm 50% khả năng sinh con và ảnh hưởng tâm lý nặng nề khi lớn lên.

Vì bệnh lý này không thể phòng ngừa, cha mẹ cần chú ý trong việc vệ sinh cho con, đặc biệt là ở trẻ nam. Hãy dạy trẻ về triệu chứng bệnh và khuyến khích trẻ chia sẻ khi cảm thấy đau. Nếu trẻ than đau ở vùng bẹn bìu, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay. Đối với trẻ có tinh hoàn di động, khi thấy hoặc không thấy tinh hoàn trong bìu, cần khám để đánh giá nguy cơ. Nếu có nguy cơ, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật nhỏ để cố định tinh hoàn, tránh xoắn tinh hoàn sau này. Trẻ nam cũng cần tránh va chạm mạnh vào vùng tinh hoàn, đặc biệt là những trẻ đã từng cắt bỏ một tinh hoàn.